eğitim yönetimi ne demek?

Eğitim yönetimi; bir grubun, bir eğitim sistemini yürütmek için yapıları denetlemek, planlamak, strateji oluşturmak ve uygulamak için, insan ve malzeme kaynaklarını birleştirdiği eğitim sisteminin yönetimini ifade etmektedir.¹² Eğitim; bilgi, beceri, değer, inanç, alışkanlık ve tutumların, öğrenme deneyimleriyle bireylere kazandırılması durumudur. Eğitim sistemi; bakanlıklar, sendikalar, yasal kurullar, kurumlar ve okullar gibi eğitim kurumlarındaki profesyonellerden oluşan büyük bir sistemdir. Eğitim sistemi, zenginleştirmek ve geliştirmek için birlikte çalışan siyasi başkanlar, müdürler, öğretim personeli, öğretim dışı personel, idari personel ve diğer eğitim profesyonellerinden oluşur.³⁴ Eğitim sisteminin tüm seviyelerinde ise yönetim gerekmektedir. Yönetim; bir kurumun planlanması, organize edilmesi, uygulanması, gözden geçirilmesi, değerlendirilmesi ve bütünleştirilmesi konularını içermektedir.

Kapsamı

Müfredat dışı etkinlikler

Müfredat dışı etkinliklerin amacı, öğrencilerin ilgi alanlarını ve yeteneklerini ifade ederek, bütünsel bir eğitim sürdürmelerine yardımcı olmaktır. Etkinlikler, sosyal bütünleşme duygusunu geliştirmeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca kişinin milletine ve ülkesine bağlılığı ve aidiyet duygusunu artırmaktadır. Müfredat dışı etkinlikler arasında; bilim odaklı yetenek geliştirme programları, kulüpler ve topluluklar, sporlar, üniformalı gruplar, görsel ve performans sanatları gibi gruplar yer almaktadır. Ayrıca müfredat dışı etkinlikler; savunuculuk, botanik, kişisel bakım, yenilikçilik, araştırma metodolojisi ve güncel olaylar gruplarını da içerebilmektedir.⁵⁶⁷

Müfredat planlama ve geliştirme

Müfredat planlama ve geliştirme, "öğrenme için gerekli planların tasarlanması ve geliştirilmesini, planların değerlendirilmesini, uygulanmasını ve öğrenme deneyiminin sonuçlarını" içermektedir.⁸ Öncelikle müfredat tasarlanır ve gözden geçirilir. Müfredatla uyumlu, öğretim ve değerlendirme stratejileri teşvik edilir. Özel müfredat programları, açık gözlemlenebilir hedefler ve yararlı değerlendirme listeleri oluşturulur.⁹

Müfredat geliştirme; planlanan, uygulanan ve deneyimlenen müfredatı kapsayan üç aşamalı bir süreç olarak tanımlanabilir.¹⁰ Ayrıca; John Dewey, Lev Vygotsky, Jean Piaget, Jerome Bruner ve Albert Bandura gibi teorisyenlerin ve araştırmacıların, katkı sağladığı pedagojik yaklaşımlarla da şekillendirilebilir.¹¹

Okul öncesi

Okul öncesi düzeydeki müfredat geliştirme birkaç düşünce okuluna dayanmaktadır. Anaokulu, ilk olarak 1837'de Almanya'da Friedrich Fröbel tarafından kurulmuştur. Froebel, tüm öğrenim için, gerekli gördüğü üç bilgi biçimini şu şekilde tanımlamıştır:¹² bahçecilik, hayvanlar ve ev işlerini içeren yaşam bilgisi; geometri gibi matematik bilgisi; renk, şekil, uyum ve hareket içeren güzellik bilgisidir. Froebel'in, anaokulundaki hedefi; bir çocuğun fiziksel duyularını, öğrenme deneyimleriyle uyandırmak ve bireylerin ilerlemesi için ortak bir zemin oluşturulmasını sağlamak olmuştur.

Margaret ve Rachel McMillan de Londra'da, "Açık Hava Ana Okulu ve Eğitim Merkezi" kurmuşlardır. Bu okulda çocuklara; sevgi dolu bakım, sağlık desteği, beslenme ve fiziksel refah olanakları sağlamayı amaçlamışlardır.¹³ Ayrıca ebeveynlere, çocuklarının bakımı ve bunun yanı sıra doğru etkileşim kurmaları konusunda pedagojik modeller sağlamışlardır. Anaokulunun pedagojik ilkeleri, öğretmenlerin;estetiği, müziği, dünyayı ve okuryazarlığı kapsayan bir müfredatı ve öğretmesini gerektiren eğitimsel çerçeveleri içerecek şekilde hazırlanabilmektedir.¹⁴

John Dewey ise aşamalı eğitim teorisini öne sürmüştür. Aşamalı eğitim felsefesi, çocuklara nasıl düşüneceklerinin öğretilmesi gerektiği fikrini savunmaktadır. Dewey'in teorisine göre okul topluluğu, ilginç ve anlamlı öğrenme fırsatları sunmalı ve bireyleri demokratik bir toplumda yaşamaya hazırlamalıdır. Çocuklar, kendilerine rehberlik eden öğretmen ile işbirliği yaparak öğrenmelidirler. Dewey'in müfredatındaki projeler, bütünsel bir yaklaşım sağlayan, çocukların ilgi alanlarına odaklanan ve gelişimsel olarak uygun olan; çocukların kendilerini keşfetmeleri ve duyusal deneyimler kazanmalarını teşvik etmektedir.¹⁵

Montessori eğitimi de, çocukların "fırsat pencereleri" olarak bilinen hassas dönemlerden geçtiğine inanan, Maria Montessori tarafından geliştirilmiştir.¹⁶ Montessori sınıfındaki her şey, bir çocuğun büyümesine ve gelişmesine katkı sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Materyaller; doğal çevreye ve çocukların ilgi alanlarına hitap edecek şekildedir. Öğrenme ortamı, çocuğa odaklanmıştır. Müfredat, çocukları duyarlı olmaları için eğitmektedir. Ayrıca, becerilere sahip olma arzularını da teşvik etmektedir.¹⁷

Avusturyalı filozof Rudolf Steiner tarafından oluşturulan Waldorf eğitimi ise çocuğa bir bütün olarak odaklanmaktadır: beden, zihin ve ruh.¹⁸ Müfredat; düşünce süreçlerini tetiklemek, duyarlılığı geliştirmek ve sanatsal akıcılığı geliştirmek için tasarlanmıştır.¹⁹²⁰ Waldorf müfredatı; hikâye anlatımı, estetik (sanat), pratik çalışma ve doğanın keşfinden oluşur.²¹ Waldorf eğitimini benimseyen modern okullar bağımsızdır ve kendi kendilerini yönetmektedirler. Reggio Emilia yaklaşımı ise Kuzey İtalya'nın küçük bir şehri olan Reggio Emilia'da geliştirilmiştir. Yapılandırmacı teorilerden ve aşamalı eğitim hareketinden etkilenmiş ve bireylerin haklarını korumaya yönelik karar almıştır.²² Reggio Emilia okulundaki anahtar kavramlar arasında; çocuğun eğitim hakkı, çocuklar, öğretmenler ve ebeveynler arasındaki kişiler arası ilişkilerin önemi ve çocukların, iş ve oyundaki etkileşimleri yer almaktadır.²³²⁴ Müfredatı; çocukların ilgisinden doğar ve projeler ve sorgulama yoluyla geliştirilir.²⁵ Her birey, okulda önemli bir rol oynar ve ebeveyn katılımı da çocuğun öğrenmesi ve gelişimi için önemli bir etken niteliğinde kabul edilmektedir.

İlköğretim

İlköğretim düzeyinde müfredat geliştirme; konu disiplinlerini, bilgi becerilerini ve karakter gelişimini kapsayan konuların temellerine odaklanmaktadır.²⁶ Konu disiplinleri; dil, bilim, beşeri bilimler, sanat, teknoloji ve sosyal bilimlerin çekirdekleri ve temelleridir.²⁷²⁸²⁹³⁰ Bilgi becerileri; okulun pedagojik uygulamalarına dayalı öğrenme deneyimleri yoluyla geliştirilen iletişim, eleştirel düşünme, takım çalışması ve yargılama gibi kişisel beceriler ve niteliklerdir.³¹ Elliot Eisner'a göre karakter gelişimi örtük müfredattır: yani okulun gizil kazanımlarındandır.³² Karakter özellikleri ve nitelikleri, her öğrencinin sosyal ve duygusal gelişimine odaklanan; esneklik, öz disiplin, empati ve merhameti içermektedir.³³ Müfredat geliştirme; kişisel ve sosyal kapasiteye, etik ve kültürlerarası anlayışa ve sağlam ahlaki yargıya yönelik bir gelişim demektir.³⁴

Orta öğretim

Müfredat geliştirme, öğrencinin kayıtlı olduğu derse (veya akışa) göre ortaöğretim düzeyinde değişmektedir.³⁵ Müfredat; dil, matematik, fen ve beşeri bilimler gibi temel konulara odaklanmaktadır.³⁶³⁷³⁸ Müfredat geliştirmede; öğrenme deneyimleri, stratejik hedefler, ulusal çerçeveler ve benimsenmiş olan eğitim felsefeleri de dikkate alınmaktadır.³⁹ Ayrıca okullar, bütünsel bir müfredatın geliştirilmesi için, değerleri ve ilerleme becerilerini de dikkate almalıdır.⁴⁰ Sosyal bilgiler, sanat ve müzik, teknoloji ve tasarım ve bunun yanı sıra bilgisayar çalışmalarını içeren, seçmeli ve mesleki programlar sunulmaktadır. Uzmanlaşmış okullar, bilgi ve iletişim teknolojisi, girişimcilik, sanat, tasarım, medya ve Da Vinci Learning alanlarında kurumsal ortaklarla, programları bütünleştirirler.⁴¹⁴² Ayrıca spor, sanat ve dil alanlarında gelişmiş programlar da sunmaktadırlar.⁴³

Yükseköğretim

Yükseköğretim düzeyindeki müfredat, özel ders tasarımı ve geliştirilmesi konularını içermektedir. Griffith Üniversitesi; planlamayı, önceden toplanmış kanıtlara dayalı olarak tanımlamaktadır. Süreç ayrıca; değerlendirme, teknolojik olarak bilgilendirilmiş öğrenme ve disipline dayalı yetenekleri de içermektedir.⁴⁴ Süreç, öğrencilerin bir konuyu anlamalarını geliştirirken, iş gücüne hazırlamayı da amaçlamaktadır. Griffith Üniversitesi, müfredat geliştirmede dört temel unsuru göz önünde bulundurmaktadır. Bunlar; öğrenme analitiği, harici akran değerlendirmesi, akran tabanlı profesyonel öğrenme ve profesyonel öğrenme atölyeleridir.

Eğitim teknolojisi

Eğitim teknolojisi, etkili öğrenme ve öğretme için bilgi ve iletişim teknolojisi (BİT) ile entegrasyonunu, planlanmasını, uygulanmasını ve yönetilmesini içermektedir.⁴⁵ Bir eğitim sisteminin eğitim teknolojisi dalı, eğitimde bilgi ve iletişim teknolojisini kavramsallaştırır ve geliştirir. Onu; müfredat çerçeveleri, personel gelişimi ve yönetimi ile bütünleştirir. Eğitim teknolojisinin odak noktası; çevrimiçi ve web tabanlı uygulamalara, öğrenme portallarına, ters çevrilmiş sınıflara ve öğretme ve öğrenme için çeşitli sosyal ağlara yönelmiştir.⁴⁶ Eğitim teknolojisi; bilgi ve iletişim teknolojisini içermekle birlikte, donanım ve eğitim teorileri ile sınırlı değildir. İşbirlikçi öğrenme, öğrenme teorisi, doğrusal öğrenme, çevrimiçi portal öğrenme ve (mobil teknolojilerin kullanıldığı yerlerde) m-öğrenme dahil olmak üzere çeşitli alanları kapsamaktadır. Bu alanlar, kişiselleştirilmiş bir öğrenme modeline de katkıda bulunmaktadır. Ve öğrenciler, eğitimlerinin sorumluluğunu üstlendiklerinden dolayı, kendi kendine öğrenmeyi de teşvik etmektedir.

Finans

Bu alt birim, okullara idari destek sağlayan eğitim kurumlarının, mali politikalarını denetler. Denetlediği bu politikalar; mali yardım, gelir işlemleri ve okul fonlarıdır.⁴⁷ Mali yardım; gelir düzeylerine ve yaş veya kurum gibi diğer faktörlere göre uygulanan devlet desteleri, ödenekleri ve hibeleri içermektedir.⁴⁸ Burslar ve ödüller, öğrenci kategorilerine veya başarılarına göre dağıtılmaktadır.⁴⁹

Sağlık ve fiziksel gelişim

Öğrencileri; sağlıklı yaşam ve beden eğitimi konusunda eğitmek için, güvenli ve etkili programlar geliştirmek olan bu bölümün birincil görevi, bir spora hakimiyet ve temel hareket becerilerinin kazandırılmasını içermektedir.⁵⁰ Bu alt birim, sıralı sonuçlara ve öğrencilerin fiziksel yeteneklerine dayalı bir müfredat geliştirmektedir. Öğretim modeli; teorik bir temel, öğrenme çıktıları, sıralı etkinlikler ve görev yapılarını içeren bir plan olarak kullanılabilir.⁵¹ Ayrıca bu alt birim, aileler ve topluluklarla ortaklıklar yoluyla, ebeveynlerin katılımını da teşvik etmekle beraber; diyetisyenler, fizyoterapistler, toplum sağlık hizmetleri ve spor derneklerinden de destek alabilmektedir.⁵²

İnsan kaynakları

İnsan kaynakları bölümünün birincil hedefleri, eğitim bakanlığındaki personeli yetiştirmek, geliştirmek ve elde tutmaktır. Personel performansını ve tutumlarını doğrudan etkileyen, operasyonel politikaları ve sistemleri formüle etmektedir.⁵³ Bu birimin hedefleri, kurumsal yapıların ve prosedürlerin gözden geçirilmesi ve personel becerilerinin geliştirilmesidir.⁵⁴⁵⁵ Bunlar, daha fazla personel katılımını ve personelin gelişmesini teşvik etmekte ve nihayetinde eğitim sisteminin genel hedeflerine ulaşmasını amaçlamaktadır.⁵⁶⁵⁷

Bilişim teknolojisi

Bilişim teknolojisi; verimli bir yönetim eğitimi kolaylaştırmak için teknolojiden yararlanmaktadır.⁵⁸ Bu, her seviyedeki eğitimcilerin, gerekli becerilerle tam olarak donatıldığından emin olmak için, sık personel eğitimi gerektirmektedir. Ayrıca yöneticilerin, öğretim için ilgili bilgileri tanımlaması ve kavramsallaştırması gerekmektedir.⁵⁹ Bilişim teknolojisi sistemleri; güvenilir, erişilebilir ve eğitimciler tarafından özümsenmiş olmalı ve bilgisayar korsanlığına ve kötü amaçlı yazılımlara karşı savunmalı olmalıdır. Eğitimcilerin, yeni uygulamaları doğru bir şekilde kullandıklarından emin olmak için, entegrasyon sırasında bir süre yakından inceleme gerekebilmektedir.

Özel Eğitim

Özel eğitim, tüm çocuklara anlayışlı ve verimli bir öğrenme deneyimi sunarak, özel ihtiyaçları veya engelleri olan çocuklar için, sağlıklı bir öğrenme ortamı sağlamayı amaçlamaktadır.⁶⁰⁶¹ Özel eğitim, normal okullarda veya uzmanlaşmış okullarda sağlanabilmektedir.⁶² Uygun öğrenim kurumu seçimi, çocuğun ihtiyaçlarına ve mevcut hizmetlere bağlı olarak yapılabilmektedir. Çocuklar öğrenme güçlükleri gösterebilir veya öğrenme için ek materyallere ihtiyaç duyabilirler. İlgili kurslar; otizm spektrumlu, zihinsel engelli, görme bozukluğu yaşayan, işitme kaybı olan veya beyin felci geçirmiş çocuklar için tasarlanmıştır.⁶³ Sosyal hizmet kurumları, hükûmet dışı kurumlar, gönüllü kuruluşlar ve kurumsal ortaklar tarafından, ek yardım da sağlanabilmektedir.

Bu birimin amacı, engelli öğrencilerin okul müfredatına, akranlarıyla aynı temelde katılmalarını sağlamaya çalışmaktır.⁶⁴ Özel destek hizmetleri arasında konaklama, danışma ve kişiselleştirilmiş öğrenme de yer almaktadır. Bu kurumlarda eğitimciler, her çocukla yüksek düzeyde etkileşim sağlamaktadır.⁶⁵ Ayrıca psikologlar, özel eğitimciler ve terapistlerden oluşan bir ekip; uygun ve anlamlı öğrenmelerini de desteklemektedirler.⁶⁶

Öğrenci gelişimi

Bu birimin birincil rolü; karakter, sanat, vatandaşlık, ahlaki eğitim ve küresel farkındalığı teşvik eden müfredat ve programları oluşturmaktır.⁶⁷ Misyonu; bireysel öğrenci mükemmelliğini teşvik etmek, işbirliğini ve çocuğun kendisini ve çevresini keşfetmesini sağlamaktır. Ayrıca öğrencileri, sorumluluk almaları konusunda cesaretlendirmek;⁶⁸ öğrencileri geleceğe hazır nitelikler ve yeterliliklerle donatmaktır. Okullar, öğrenci geliştirme programlarını gerçekleştirirken; değerlere, işbirliğine ve kültüre odaklanmalıdır.⁶⁹⁷⁰ Öğrencilerin küresel bağlantı ve işbirliği hedefleriyle, farklı kültürlerden ve geçmişten haberdar olmalarını sağlamak için, geniş çaplı öğrenme fırsatları da oluşturulabilmektedir.⁷¹⁷²⁷³